Öykü ve oyun yazarı                                                                                 

                                                                9.8.1951 Ankara-24.11.2001 İstanbul

Memet Baydur 9.8.1951 tarihinde Ankara’da doğdu. Babası gazeteci Suat Nazif Baydur, annesi Emine Baydur’dur. Türkiye’nin büyükelçilerinden Melek Sina Baydur ile evliydi ve Yunus adlı bir oğlu vardır.

Atatürk Lisesi’nde başladığı orta öğrenimini Gazi Lisesi’nde tamamladı, 1974 yılında İngiltere’ye giderek Londra Üniversitesi’nde sosyoloji eğitimi görmekte iken son sınıfta öğrenimini tamamlamadan Türkiye’ye döndü.

Kısa öyküler yazan Memet Baydur’un ilk yazısı 1979 yılında Yeni İnsan dergisinde çıktı. Daha sonraki yazı ve öyküleri de Milliyet Sanat, Gösteri, Kitap-lık ve Sanat Dünyası dergilerinde yayımlandı.

1980 yılından itibaren Limon, Cumhuriyet Kızı, Kadın İstasyonu, Yangın Yerinde Orkideler, Düdüklüde Kıymalı Bamya, Yeşil Papağan Limited, Kamyon gibi oyunları Devlet Tiyatroları’nda ve çeşitli illerdeki Şehir Tiyatroları’nda sahnelendi.

1982 yılında Ankara’da yazdığı Limon adlı ilk oyunu 1984 yılında Müşfik Kenter tarafından sahnelendi; yazarına ve yönetmenine ödül getirdi.

Büyükelçi olan eşi Sina Baydur’un atandığı görevler nedeniyle değişik ülkelerde bulundu. 1982 yılında Afrika’ya, Kenya’nın başkenti Nairobi’ye gitti, Kenya Toplu İletişim Okulu’nda 1982-1986 yılları arasında sinema tarihi ve sinematografi dersleri verdi.

1988-1992 yılları arasında Madrid’deki Uluslararası Akdeniz Tiyatro Enstitüsü’nün kurucu üyeleri arasında yer aldı. Kadın İstasyonu adlı oyunu 1991 yılında Fransızcaya çevrildi, Marsilya’da Toursky Tiyatrosu’nda sahnelendi, oyunu kendisi yönetti. Doğum ve Çin Kelebeği adlı oyunları ise Bretagne’de ve Avignon Tiyatro Festivali’nde sahneye koyuldu.

1992 yılından itibaren Bonn Tiyatro Bienali’nin Türkiye danışmanlığını yaptı. Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nda sinema dersleri verdi, Cumhuriyet gazetesinde yazılar yazdı.

1974-1994 yılları arasında yazdığı öykülerini Gözün Kahverengi Suyu adlı kitabında topladı. Memet Baydur çoğu Devlet Tiyatroları’nda sahnelenmiş 23 tiyatro oyunu yazdı.

Memet Baydur’un oyunları çağdaş geleneksel Türk mizah anlayışının buruk-alaycı tavrını sürdüren, şaka ile ciddi arasında gidip gelen, sahneye özgü oyuncu bir gerçekliği yakalamaya çalışan yapıtlardır. Benimsenmiş değerleri sorguya çeker. İçi boşalmış doğruları kalıplaşmış kuralları yerinden oynatmaya çalışır.

Oyunlarını İngilizce, Fransızca ve İspanyolcaya çevirdi. Bazı kitapları ölümünden sonra derlenip basılmıştır.

Memet Baydur ABD’de tedavi gördüğü kanser rahatsızlığından sonra İstanbul’da 24.11.2001 tarihinde yaşamını yitirdi.

Vefatının 19. yılında saygıyla anıyoruz.

Nebahat Alptekin

KAYNAK:

Biyografi.info

turkedebiyatcılar.net

ÖDÜLLERİ:

1984- Sanat Kurumu- En başarılı oyun yazarı (Limon oyunu ile).

1988- İnönü Vakfı Tiyatro Ödülü- İkincilik (Kadın İstasyonu adlı oyunu ile).

1989- Sanat Kurumu ve Avni Dilligil- En iyi oyun ödülü (Yangın Yerinde Orkideler adlı oyunu ile).

1993- Avni Dilligil Ödülü (Vladimir Komarov oyunu ile)

2000- 4. Afife Tiyatro Ödülleri, Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü (Günebakan Cam Kırıkları oyunu ile) İlk kez o yıl sahnelenmiş olan en başarılı yerli oyunun yazarı.

ESERLERİ:

1990- Cumhuriyet Kızı

1991- Yangın Yerinde Orkideler

1993- Toplu Oyunları-1 Doğum / Limon / Yalnızlığın Oyuncakları / Kadın İstasyonu

1993- Toplu Oyunları-2 Düdüklüde Kıymalı Bamya /Aşk/ Vladimir Komarov

1994- Tensing

1994- Toplu Oyunları-3 Yeşil Papağan Limited / Sevgi Ayakları / Kamyon

1995- Gözün Kahverengi Suyu- Hikayeler- 1974-1994

1995- Kutu Kutu

1997- Toplu Oyunları-4 Elma Hırsızları, Yalancının Resmi, Genel Anlamda Öpüşme, Çin Kelebeği

2000- Toplu Oyunları-5 Maskeli Süvari/ Menekşe Korsanları

2002-Uccello’nun Kuşları

2003- Lozan Gün Gece /Oyun Ölüm / Kuşluk Zamanı

2004- Sinema Yazıları Bütün Eserleri

2005- Mektuplaşmalar

2006-Sessiz Güvercinler Ülkesinde Cumhuriyet Yazıları

TİYATRO OYUNLARI:

1982- Limon

1982- Gün Gece / Oyun Ölüm

1984- Yalnızlığın Oyuncakları

1987- Kadın İstasyonu

1988- Cumhuriyet Kızı

1988- Kuşluk Zamanı

1989- Yangın Yerinde Orkideler

1990- Maskeli Süvari

1990- Kamyon

1990- Vladimir Komarov

1991- Düdüklüde Kıymalı Bamya

1991- Menekşe Korsanları

1992- Aşk (1991), Sevgi Ayakları

1992- Yeşil Papağan Limited

1992- Doğum

1993- Tensing

1993- Genel Anlamda Öpüşme

1994- Çin Kelebeği

1994- Kutu Kutu

1996- Elma Hırsızları

1996- Günebakan Cam Kırıkları

2000- Lozan

ÖYKÜ:

1995 – Gözün Kahverengi Suyu (1974–1994 Arası Öyküleri)

DENEME:

1996 – Hepsini Okudunuz mu?

2002 – Uccello’nun Kuşları