Tomris Uyar (15 Mart 1941 – 4 Temmuz 2003)

Öykücü, denemeci, çevirmen

15 Mart 1941 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. 1961 yılında Arnavutköy Amerikan Kız Koleji, 1963 yılında ise İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsünü bitirdi. Öykü yazmadan önce çeviriler yapmaya başladı. Ailesi hukukçu idi ama babası Ali Fuat Gedik’in bir şiir kitabı annesi Celile Hanım’ın ise çevirileri vardı, edebiyatçı bir ailede büyüdü. İlk çevirisi Tagore’den Şekerden Bebek 1962’de Varlık’da, ilk öyküsü Kristin ise Mart 1965’de Türk Dili’nde çıktı. 1969’a kadar R.Tomris imzasını kullandı.

Daha sonraki hikâye, deneme ve eleştirileri Varlık, Dost, Papirüs, Yeni Dergi, Soyut, Bilim ve Sanat, Yeni Edebiyat, Yeni Düşün, Gösteri, Gergedan, Argos, Adam Öykü gibi dergilerde yayımlandı. Ülkü Tamer ile birlikte Cemal Süreya’nın çıkardığı Papirüs dergisinin yayımına katıldı. Bir ara Boğaziçi Üniversitesinde karşılaştırmalı edebiyat dersleri verdi.

Tomris Uyar, Turgut Uyar’la birlikte Latin şairi Lucretius’tan çevirdikleri Evrenin Yapısı adlı kitap ile 1975 TDK Çeviri Ödülünü, Yürekte Bukağı (1979) ve Yaza Yolculuk (1986) adlı hikâye kitaplarıyla 1980 ve 1987 Sait Faik Hikâye Armağanını kazandı.  Hiawatha çevirisiyle 1986-87 Avni Dilligil Tiyatro Ödülünü, Güzel Yazı Defteri ile 2002 yılında Sedat Simavi Edebiyat Ödülünü aldı. Bir öyküsü Sarmaşık Gülleri adıyla S. Önal tarafından televizyona uyarlandı. Altmış civarında kitap çevirdi. Öyküleri, İngilizce, Almanca, Fransızca, Lehçe, Rusçaya çevrildi, o ülkelerdeki antolojilere girdi. Kurucu üyesi olduğu Türkiye Yazarlar Sendikasından daha sonra istifa etti, PEN Yazarlar Derneği üyesi oldu.

Ülkü Tamer ile yaptığı ilk evliliği bebeklerini kaza sonucu kaybetmeleriyle uzun sürmedi. Daha sonra Cemal Süreya ile üç yıl süren aşk yaşadı. 1967 yılında Turgut Uyar ile evlendi, 1969 da Hayri Turgut Uyar adında bir oğulları oldu. Eşini 1985 yılında kaybeden Tomris Uyar 4 Temmuz 2003 tarihinde, yakalandığı yemek borusu kanserine yenik düştü.

Eserleri:

Öykü:

 İpek ve Bakır (1971)

Ödeşmeler ve Şahmeran Hikâyesi (1973)

Dizboyu Papatyalar (1975)

Yürekte Bukağı (1979) Sait Faik Hikâye Armağanı

Yaz Düşleri / Düş Kışları (1981)

Gece Gezen Kızlar(1983)

Rus Ruleti-Dön Geri Bak (toplu hikâyeleri, 1985)

Yaza Yolculuk (1989) Sait Faik Hikâye Armağanı

Sekizinci Günah (1990)

Otuzların Kadını (1992)

İki Yaka İki Uç (gençlik öyküleri-seçmeler, 1992)

Aramızdaki Şey (1997)

Güzel Yazı Defteri (2002)

Günce: 

Gündökümü 75 (1976)

Sesler Yüzler Sokaklar (1981)

Günlerin Tortusu: Bir Uyumsuzun Notları (1985)

Yazılı Günler 1985-1988 (1989)

Gündökümü (1975-1980): Bir Uyumsuzun Notları (1989)

Tanışma Anları 1989-1995 (1995)

Yüzleşmeler – Bir Uyumsuzluğun Notları 1995 – 1999 (günce-deneme, 2000)

Derleme: 

Çağdaş Amerikan Öyküleri (1980) 

Hint Masalları: Şekerden Bebek (1982) 

Amerikan Hikâyeleri Antolojisi (1983)

Sonsuz ve Öbürü (Turgut Uyar’ın anısına, Seyyit Nezir ile – 1985)

Şiirde Dün Yok mu: Turgut Uyar Üzerine Yazılar (1999)

Zeliha Özer

Kaynakça : Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi