Yüreklerin umutla dolduğu yerde
Yürüyorduk uzun bir yalnızlıkla
Günlerin külleri içinden yarına
16 Nisan 1925’te Susurluk-Balıkesir’de dünyaya gelen şair, 1949 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi. Kısa bir süre gazetecilik yapan şair, 1959’da Fransa’ya gitti; yurda döndükten sonra Saint Joseph ve Saint Benoit liselerinde edebiyat öğretmenliği yapan Altınel, 1983’te emekli oldu. 19 Ekim 1985’te akciğer kanseri nedeniyle vefat etti.
İlk şiirleri 1943 yılında Balıkesir’de çıkan Kaynak dergisinde yayımlandı, 1947-1958 yılları arasında Sanat ve Edebiyat, Genç Nesil, Edebiyat Dünyası, Kaynak, Yeni Ufuklar, Yücel dergilerinde de şiirleri yayınlandı. 1976 yılında Soyut Dergisi’nde Yaban Yazıları adıyla şiir dizisi hazırlayan şair eserlerinde her zaman yeni bir arayış ve farklı bir anlatım arayışı içinde oldu.
Şiirleri, İnsanın Değeri, Kıraçlar, Zamanın Yüreği, Şiirler, Kentin Küçük Sokağı, Issız Çığlık kitaplarında toplanan Altınel’in kendine has bir şiir dili vardır, insana değer verir, yaşama sıkı sıkı bağlıdır. Hayatta ne yaşarsa yaşasın yaşama sevincini ve umudunu yitirmeyen Altınel’in şiirlerinde emek, çaba, alın teri kavramları ön plana çıkar. Bütün bu kavramları ve izlekleri şiirlerinde harmanlarken hayatın zıtlıklarından ve çelişkilerinden yararlanır.
Kıraçlar ve Yaban Yazıları adını verdiği şiirlerinde ise düzyazı-mensur şiirin imkânlarını yoklar. Yaşadığı dönemin insanına ve toplumuna duyarsız kalmadığı görülen şair, şiirlerinde toplumdaki umutsuzluğa, sessizliğe âdeta bir çığlık atar.
Ah gömemem bu umudu,
Bu iyiliği, bu karanlık sokaklara
İnen aydınlığı, eşit sadeliği,
Bu sakin onurunu insanın
Dizelerin yazan şairi Doğan Hızlan köşe yazısında şöyle değerlendirmiştir:
“Onun şiirlerini ilk okuduğunuzda, sizi birden kendi içine çekmeyebilir. Çünkü yüzeysel okurun geçici, günübirlik şiir gereksinimini karşılayan bir şiir anlayışından uzaktır. Ancak derinlemesine okuduğunuzda, iyi bir şairle karşılaştığınızı fark edersiniz.”
İnsanın Değeri kitabının girişinde yer alan Şiir Deneyi adlı yazısında şiirle ilgili görüşlerini açıklayan şair, bir şiirin hikâyesinin şairin hikâyesi olduğunu, şiirin bir hayat deneyini ve yaşama anlayışını belirttiğini ifade eder. Çağdaş Eleştiri dergisinin 1983’te çıkan Mart ayı sayısındaki Şiirsel Eylem adlı yazısında Altınel şiirin, insanın kendini ve doğayı aşabilmesi için ona yetkinlik kazandıran, insanı olgunlaştıran ve insan için gerekli bir eylem olduğuna dikkat çeker. Altınel için iyiyi, güzeli, erdemli olanı, emeği, onuru, dostluğu, kardeşliği ve sevginin önemini şiirlerinde kullandığı zengin imgelerle anlatmaya çalışan, toplumsal olguları ve insanımıza ait duyarlılıkları, erdemleri, kendine ait şiir dünyasında vermesini bilen bir şair tanımlaması yapılabilir.
Altınel, Türk şiirinin çeşitli akımlarından hiçbirine tam olarak girmeyen, ama toplumcu bir yönelişin parçası olan şiiriyle, özellikle kırsal yöre halkının dramını özgün bir şiir diliyle işlemiştir. Ayrıca, Lorca’dan çevirdiği 56 şiir 1962 yılında Seçme Şiirler adıyla yayımlanmıştır.
İlkin Geylani
Kaynakça:
https://www.hurriyet.com.tr/issiz-ciglik-in-sairi-sabri-altinel-316148
Pazartesi14 